Rozwój ruchowy niemowlęcia to jeden z głównych paramentów, na podstawie którego możemy stwierdzić, czy istnieją jakiekolwiek odchylenia od norm rozwojowych. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko rozwija się inaczej, dlatego niekoniecznie powinno nas martwić, jeśli nasze dziecko zacznie raczkować później niż szkrab u sąsiadów. Ważne jest jednak, aby uważnie obserwować zmiany zachodzące w funkcjonowaniu niemowlaka, aby w porę zareagować na ewentualne odchylenia.

Rozwój motoryczny

Podstawą rozwoju ruchowego każdego dziecka jest ciekawość świata oraz motywacja do jego eksploracji. Umiejętności ruchowe, które mają na celu umożliwienie dziecku tego typu działania, rozwijają się stopniowo i uzależnione są od wieku niemowlaka oaz jego indywidualnych predyspozycji. Noworodek do szóstego miesiąca życia chaotycznie porusza rękami i nogami a głowę przekłada tylko na boki – z policzka na policzek. Już w pierwszych miesiącach życia pojawia się również odruch Moro. Jest to reakcja dziecka na zmiany położenia jego ciała oraz inne gwałtowne bodźce, polegająca na wyrzucaniu rączek i nóżek. Odruch ten może również stanowić reakcję na lęk. Noworodki również bardzo silnie zaciskają rączki w piąstki poprzez schowanie kciuka wewnątrz dłoni. U większości pojawia się także w tym okresie tak zwane prymitywne kopanie, czyli zginanie jednej nóżki w stronę brzucha.

Po upłynięciu sześciu tygodni życia, niemowlak zaczyna powoli osiągać symetrię ciała. Dziecko kształtuje również wtedy umiejętność koncentrowania wzroku na przedmiocie znajdującym się przed nim oraz potrafi już utrzymać główkę prosto w linii kręgosłupa przez kilka sekund. Wcześniej zaciskane mocno piąstki zaczynają się rozluźniać a kciuk wędruje na zewnątrz dłoni. Na tym etapie również kręgosłup zaczyna się prostować, przez co stopniowo kształtuje się pionowa postawa ciała.

Czwarty i piąty miesiąc to czas, kiedy niemowlak kształtuje pozycję na plecach oraz zaczyna wkładać zaciśnięte piąstki do ust. Również na tym etapie pojawiają się pierwsze próby raczkowania poprzez położenie się w odpowiedniej pozycji na podłodze. Po szóstym miesiącu niemowlak potrafi już podpierać się na jednej dłoni. Kolejne miesiące są czasem, kiedy dziecko doskonali między innymi chwytanie. Pojawia się wtedy chwyt pęsetkowy, czyli chwyt pozwalający na chwycenie drobnych przedmiotów opuszkami palców.

Umiejętności siadania, wstawania i raczkowania pojawiają się w okolicach dziewiątego miesiąca życia. W ciągu kolejnych miesięcy są one systematycznie doskonalone przez dziecko, dzięki czemu przygotowuje się ono do nauki chodzenia.

Co powinno zaniepokoić?

Jak wspominaliśmy wcześniej, każde dziecko rozwija się indywidualnie i w swoim własnym tempie. Oznacza to, że nie należy panikować, kiedy inny niemowlak w tym samym wieku robi już coś, czego nasza pociecha jeszcze nie potrafi. Istnieją jednak „objawy”, które powinny zaniepokoić każdego rodzica. Należą do nich między innymi częste odchylanie główki do tyłu, słaba aktywność jednej strony ciała dziecka oraz tak zwane przelewanie się dziecka przez ręce. Po zaobserwowaniu tego typu odchyleń należy zgłosić się do lekarza pediatry, który poprowadzi dalsze leczenie.